Praatkaarten over kanker beschikbaar voor laaggeletterde mensen

Eén op de drie Nederlanders heeft beperkte gezondheidsvaardigheden. Dat betekent dat zij moeite hebben met het vinden, begrijpen en toepassen van informatie over gezondheid, bijvoorbeeld doordat ze de Nederlandse taal (nog) niet spreken. Alle mensen kunnen beperkt gezondheidsvaardig zijn als gevolg van een ingrijpende mededeling van een zorgverlener. Door beperkte gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid bestaat de kans dat deze mensen de zorgverlener niet of minder goed begrijpen. Met de praatkaarten wil NFK de situatie van deze groep mensen helpen verbeteren.

Training

Pharos heeft een geaccrediteerde training ontwikkeld voor oncologieverpleegkundigen, omdat zij vaak niet weten wanneer ze met beperkte gezondheidsvaardigheden en laaggeletterdheid te maken hebben. Tijdens deze training leren ze patiënten met lage gezondheidsvaardigheden te herkennen. Ook leren ze om op een makkelijke manier voorlichting te geven aan deze patiënten. Om dit visueel te ondersteunen zijn de praatkaarten ontwikkeld. We adviseren om de training te volgen voordat je de praatkaarten gebruikt.

De praatkaarten hebben thema’s zoals:

• het hebben van een stoma na darmkanker
• uitzaaiingen en behandelingen bij longkanker
• het ondergaan van een operatie en de gevolgen van prostaatkanker
• de behandelingen bij leukemie en lymfeklierkanker

De praatkaarten zijn onderaan dit bericht te downloaden als PDF.
Ze zijn nog niet volledig, we zoeken naar financiering om het materiaal volledig te kunnen maken.

Voor meer informatie kun je terecht op de websites van Longkanker Nederland, Hematon, de Stomavereniging en de ProstaatKankerStichting.

Tips voor communicatie met laaggeletterde patiënten

• Praat rustig en gebruik korte zinnen.
• Vermijd medische terminologie en jargon.
• Gebruik eenvoudige woorden.
• Geef niet te veel informatie in één keer, maar doseer en prioriteer.
• Gebruik geen abstracte begrippen en beeldspraak.
• Wees duidelijk en concreet; gebruik zo min mogelijk termen als ‘regelmatig’, ‘een beetje’, ‘drie maal daags’, maar sluit in je adviezen aan bij de belevingswereld van de patiënt.
• Stel één vraag tegelijk.
• Stel open vragen en check met de ‘terugvraagmethode’: vraag de patiënt om in zijn eigen woorden te herhalen wat je net hebt verteld. Bijvoorbeeld zo: ‘Om zeker te zijn dat ik het goed heb uitgelegd, wil ik u vragen om het een keer te herhalen.’
• Vraag: ‘Welke vragen heeft u nog?’ in plaats van ‘Heeft u nog vragen?’

Inmiddels zijn er aanvullende praatkaarten gepubliceerd (d.d. 28 oktober 2020)