Kankerzorg in het ziekenhuis of op een andere plek, wat vind jij? Deel 1: locatie

Patiënt tevreden over zorglocaties

De meerderheid van de respondenten met een medicijnbehandeling via infuus (92%) of katheter (90%) kreeg dit in het ziekenhuis van behandeling. Gemiddeld genomen zijn respondenten over alle zorglocaties waar zij behandeling met medicijnen kregen heel tevreden. Respondenten die thuis via een infuus, injectie of katheter medicijnen voor kanker kregen, zijn daarover het meest tevreden en geven een 9 als gemiddeld rapportcijfer. Respondenten die in een ander ziekenhuis dan het ziekenhuis van hun behandeling hun medicijnen kregen, zijn daarover het minst tevreden. Zij geven gemiddeld wel een 7,9. Injecties werden bijna net zo vaak in het ziekenhuis van behandeling (47%) als thuis (41%) gegeven. Slechts 12% kon zelf kiezen of de behandeling met medicijnen binnen of buiten het ziekenhuis plaatsvond.

Opvallend is dat respondenten vaak kiezen voor locaties waar zij al behandeling met medicijnen (infuus, injectie of katheter) krijgen of kregen. Ook als dat thuis of een gezondheidscentrum was. Bekend maakt dus bemind, zo lijkt het.

Volgens NFK bieden deze cijfers potentie voor de toekomst, waarin niet alleen een toename van het aantal kankerpatiënten wordt verwacht, maar waarbij ook uit oogpunt van kwaliteitsverbetering en doelmatigheid een verdere concentratie van kankerzorg zal plaatsvinden, zoals opgenomen in het Integraal Zorgakkoord.

De belangrijkste reden om een locatie te kiezen is ‘deskundigheid van zorgverleners’ (59%), gevolgd door ‘behandeld willen worden in een vertrouwde omgeving’ (34%) en ‘zorgen om complicaties’ (32%). Hierbij valt op dat respondenten die bij diagnose jonger zijn, vaker aangeven zorgen om complicaties te hebben dan oudere respondenten.

“Bepaalde methodes moeten onder deskundigheid vind ik. En in een ziekenhuis is directe zorg aanwezig bij complicaties.”

Locaties voor overige zorg goed beoordeeld

Een derde van de respondenten krijgt overige medische zorg (zoals bloedprikken, echo's of wondzorg) buiten het ziekenhuis. 63% bij een gezondheidscentrum (zoals huisartsenpraktijk, buurtpoli, wijkgebouw, prikpoli, diagnostisch centrum) en 22% thuis. Over de zorg op deze locaties zijn respondenten positief: gezondheidscentra worden beoordeeld met een 8,3 en thuis met een 8,4.

Als alle respondenten in de toekomst zelf zouden kunnen kiezen op welke plek zij overige medische zorg krijgen tijdens of na behandelingen voor kanker, lijkt het ziekenhuis van behandeling de grootste voorkeur te hebben (71%), maar ziet een deel van de respondenten potentie in een gezondheidscentrum (32%). 19% kiest voor thuis. Ook hierbij is de meest genoemde reden deskundigheid van zorgverleners (67%), maar ook ‘geen of minder reistijd’ (37%) en ‘het is een vertrouwde omgeving’ (34%).

“Bloedprikken en dergelijke kunnen net zo goed buiten het ziekenhuis, als er maar een goede koppeling is tussen de locaties. Scheelt veel reistijd en daarmee kosten.”

Reactie NFK

Belangenbehartiger Kwaliteit van Zorg, Irene Dingemans, over de peiling: "In toenemende mate zal niet meer alle kankerzorg in alle ziekenhuizen plaatsvinden. De kankerzorg wordt hierdoor beter, maar het betekent ook dat mensen mogelijk verder moeten reizen voor het ziekenhuis. Behandeling voor kanker kan een intensief traject zijn met veel ziekenhuisbezoek voor bloedcontroles en toediening van medicijnen. Wij vinden het belangrijk dat dit traject zo patiëntvriendelijk mogelijk wordt georganiseerd, helemaal als reistijden voor een deel van de patiënten langer worden. Onze peiling laat zien dat behandeling of zorg dichter bij huis, zoals thuis of op een zorglocatie in de buurt, een gewenste aanvulling kunnen zijn op de zorg in het ziekenhuis. Met het oog op de toekomst, moet het mogelijk zijn dat mensen die worden behandeld voor kanker, op maat kunnen kiezen voor behandeling of onderzoek in het ziekenhuis van behandeling, thuis of op een zorglocatie in de buurt."

Acties

De resultaten van deze peiling geven aanleiding tot - in ieder geval - de volgende acties:

• We delen de bevindingen via een persbericht met de maatschappij. Hiermee hopen we zo veel als mogelijk kankerpatiënten, hun naasten, zorgverleners en andere burgers te kunnen informeren over zorglocaties bij kanker en de tevredenheid daarover.
• De uitkomsten brengen wij in bij de overleggen van het Integraal Zorgakkoord (IZA), zoals ‘de Ronde tafel concentratie & spreiding’ oncologie en de werktafel ‘de Juiste zorg op de juiste plek’, waar de gesprekken plaatsvinden over het inrichten van de toekomstige oncologische zorg in Nederland. Deze peiling biedt het onderbouwde patiëntperspectief op zorglocaties.
• De uitkomsten delen wij ook met alle zorgaanbieders en stakeholders in het veld, onder andere via de Taskforce Oncologie, de IZA-partijen en alle professionals en overige stakeholders die zich bij NFK hebben aangemeld om alle resultaten van peilingen direct te ontvangen, indien mogelijk op maat voor de eigen organisatie.

Peilingresultaten deel 1 en deel 2

De uitkomsten van de peiling 'Kankerzorg in het ziekenhuis of op een andere plek, wat vind jij?' hebben we opgesplitst in twee delen. Dit was het eerste deel van de resultaten. Deel 2, over reiskostenvergoeding voor reizen naar kankerbehandelingen, vind je hier:

[publicatie: 11 juli 2024]

Wie maakten deze peiling?

De vragenlijst is gemaakt door de kankerpatiëntenorganisaties die samenwerken binnen de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Afgevaardigden van de beroepsvereniging voor verpleegkundigen (V&VN), zorgverzekeraars CZ en VGZ en leden van de IZA-werktafel substitutie van zorg in de oncologie dachten ook mee. Enkele zorgverleners van ziekenhuizen met ervaring in het bieden van oncologische zorg buiten het ziekenhuis hebben ook feedback gegeven op de vragenlijst.