Kankerzorg in het ziekenhuis of op een andere plek, wat vind jij? Deel 2: reiskostenvergoeding

Reiskostenvergoeding bij kankerbehandelingen: meer bekendheid nodig

Lang niet alle respondenten zijn op de hoogte van de reiskostenvergoeding die zij via de zorgverzekeraar kunnen aanvragen voor het reizen naar kankerbehandelingen. Ongeveer de helft (56%) van de respondenten weet dat er voor eigen vervoer naar sommige kankerbehandelingen (onder andere chemo-, immuno-, en radiotherapie), reiskosten gedeclareerd kunnen worden bij de zorgverzekeraar. Reiskostenvergoeding voor de taxi is bij zes op de tien patiënten bekend. En minder dan de helft van alle respondenten (45%) weet dat declareren ook voor reizen met het openbaar vervoer kan. De meesten (63%) kregen de informatie over reiskostenvergoeding van iemand in hun omgeving; een naaste (27%), de verpleegkundige (22%) of de zorgverzekeraar (19%). Ruim een derde is door niemand geïnformeerd. Deze groep heeft vaak zelf uitgezocht dat dit kan, bijvoorbeeld via internet.

Declareren gaat mensen redelijk makkelijk af

Van de respondenten die meestal met eigen vervoer, openbaar vervoer en/of taxi naar hun kankerbehandelingen reizen én wisten van de reiskostenvergoeding, heeft respectievelijk 52%, 40%, en 91% deze daadwerkelijk bij de zorgverzekeraar aangevraagd. Respondenten met een langere reistijd deden dit vaker dan respondenten met een kortere reistijd. Het aanvragen van de reiskostenvergoeding lijkt de meeste respondenten redelijk makkelijk af te gaan, behalve het aanvragen van een vergoeding voor openbaar vervoer; een derde van deze groep respondenten vond dit (heel erg) moeilijk. Mogelijk heeft de administratieve procedure hier iets mee te maken of het verkrijgen van de juiste handtekeningen.

“Arts geeft makkelijk toestemming via formulier, je moet alleen alle briefjes/nota's/bewijzen verzamelen, printen en opsturen. Gaat veel tijd inzitten.”

NFK vraagt zorgverzekeraars de aanvraagprocedure te evalueren en waar mogelijk te verbeteren. Dit zal ten goede komen aan de patiënt, die vaak geen energie heeft voor dit soort zaken.

Tevredenheid met taxivervoer

Patiënten die langer dan een uur moesten reizen naar hun behandeling maakten vaker gebruik van de taxi via hun zorgverzekeraar dan patiënten met een kortere reistijd. De meeste respondenten die ervaring hebben met taxivervoer via de zorgverzekeraar zijn daarover redelijk tevreden: men geeft een gemiddeld rapportcijfer van 7,4. Taxi’s komen vaak op tijd en veel mensen worden ook weer op tijd teruggebracht. Daarnaast zijn de chauffeurs doorgaans vriendelijk.

“De taxi maakte de reis minder stressvol omdat je niet op het verkeer hoefde te letten en voor en na de behandeling veilig weer voor de deur afgezet werd.”

Toch geeft 15% een onvoldoende. De cijfers in deze peiling laten zien dat niet alle taxi’s op tijd halen en brengen, maar wat veel mensen vooral onprettig vonden is dat zij een taxi met anderen moesten delen.

“Vaak werden mensen onderweg opgehaald of weggebracht (ritten werden gecombineerd) waardoor ik onnodig lang in de taxi zat en/of te laat voor behandelingen kwam.”

Het te laat komen voor behandelingen vinden wij onacceptabel. Het zorgt voor stress bij patiënten en het is vervelend voor de planning van het ziekenhuis. We roepen taxivervoerders op hier uitdrukkelijk rekening mee te houden en zorgverzekeraars er op toe te zien dat dit goed verloopt.

Reactie NFK

Belangenbehartiger Kwaliteit van Zorg, Irene Dingemans: “De peiling laat duidelijk zien dat er ruimte is voor verbetering in de actieve informatievoorziening rondom de reiskostenvergoeding. Zorgverzekeraars en zorgverleners zouden patiënten proactief kunnen wijzen op de mogelijkheid van declareren. Maar ook mensen met kanker zou ik willen meegeven: het kan lonen om je polis te lezen of je zorgverzekeraar te bellen voor meer informatie.”

Acties

De resultaten van deze peiling geven aanleiding tot - in ieder geval - de volgende acties:

• We delen de bevindingen via een persbericht met de maatschappij. Hiermee hopen we zo veel als mogelijk kankerpatiënten, hun naasten, zorgverleners en andere burgers te kunnen informeren over zorglocaties bij kanker en de tevredenheid daarover. Ook willen we burgers hierdoor informeren over de mogelijkheid tot reiskostenvergoeding
• De uitkomsten brengen wij in bij de overleggen van het Integraal Zorgakkoord (IZA), zoals ‘de Ronde tafel concentratie & spreiding’ oncologie en de werktafel ‘de Juiste zorg op de juiste plek’, waar de gesprekken plaatsvinden over het inrichten van de toekomstige oncologische zorg in Nederland. Deze peiling biedt het onderbouwde patiëntperspectief op zorglocaties en de mogelijkheid tot reiskostenvergoeding.
• De uitkomsten delen wij ook met alle zorgaanbieders en stakeholders in het veld, onder andere via de Taskforce Oncologie, de IZA-partijen en alle professionals en overige stakeholders die zich bij NFK hebben aangemeld om alle resultaten van peilingen direct te ontvangen, indien mogelijk op maat voor de eigen organisatie.
• Zorgverzekeraars, ziekenhuizen, medische beroepsgroepen en patiëntenorganisatie vragen wij om patiënten vaker en beter te wijzen op de mogelijkheid tot reiskostenvergoeding bij kankerbehandelingen. Zorgverzekeraars kunnen van deze peiling de uitkomsten op maat voor hun eigen verzekering bij NFK opvragen.

Wie maakten deze peiling?

De vragenlijst is gemaakt door de kankerpatiëntenorganisaties die samenwerken binnen de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Afgevaardigden van de beroepsvereniging voor verpleegkundigen (V&VN), zorgverzekeraars CZ en VGZ en leden van de IZA-werktafel substitutie van zorg in de oncologie dachten ook mee. Enkele zorgverleners van ziekenhuizen met ervaring in het bieden van oncologische zorg buiten het ziekenhuis hebben ook feedback gegeven op de vragenlijst.