Elke ongeneeslijk zieke kankerpatiënt verdient begeleiding van de huisarts

In januari publiceerde de Patiëntenfederatie Nederland het nieuws dat patiënten de vertrouwensband met hun huisarts heel belangrijk vinden. Uit hun onderzoek onder 9500 patiënten kwam ook naar voren dat de tevredenheid over de huisarts toeneemt bij meer contact. Het belang van het contact met de huisarts wordt bevestigd in de Doneer Je Ervaring-onderzoeken onder ongeneeslijk zieke kankerpatiënten.

Twee derde van de palliatieve kankerpatiënten heeft behoefte aan contact met de huisarts als het gaat om praten over de ziekte, behandeling en gevolgen ervan. Van deze groep patiënten heeft 1 op de 7 geen contact gehad met de huisarts. Wij vinden dit schokkend en onbegrijpelijk; alle ongeneeslijk zieke patiënten hebben recht om tijdens de laatste levensfase passend begeleid te worden door hun huisarts.

Praten met de huisarts

Als een ongeneeslijk zieke kankerpatiënt in het ziekenhuis is uitbehandeld, is de huisarts over het algemeen het eerste aanspreekpunt voor de patiënt en zijn naasten. De huisarts speelt vaak een belangrijke rol in de laatste levensfase. Het is daarom ook niet gek dat driekwart van de palliatieve patiënten die over het levenseinde willen praten, dit graag met hun huisarts doen. Onderwerpen die ze willen bespreken zijn o.a. euthanasie, palliatieve sedatie en pijnbestrijding, maar ook zorgen om hun naasten.

Het belang van regelmatig contact

Om over zulke belangrijke zaken op een goede, persoonlijke manier te praten is een (vertrouwens)relatie tussen huisarts en patiënt noodzakelijk. Deze relatie kan alleen opgebouwd worden als er op regelmatige basis contact is. Dit blijkt ook uit onze cijfers: de tevredenheid van patiënten met betrekking tot de huisarts stijgt als het aantal contactmomenten toeneemt. De huisarts krijgt een 6,7 als er minder dan vijf contactmomenten zijn geweest, een 8,3 bij zes tot tien contactmomenten en zelfs een 8,6 bij elf contactmomenten. Met contactmomenten bedoelen wij iedere vorm van kort of lang overleg met de huisarts; telefonisch, maar ook via een afspraak in de huisartsenpraktijk of thuis.

Initiatief nemen

Het draait overigens niet alleen om het aantal zinvolle contactmomenten, maar ook om het initiatief om contact te zoeken. Deze taak hoort bij de huisarts. Uit onze Doneer Je Ervaring van juni 2019 blijkt namelijk dat de tevredenheid van de patiënt met betrekking tot het contact met de huisarts toeneemt als de huisarts het initiatief neemt tot contact. Op dit moment gebeurt dit helaas nog te weinig: 58% van de patiënten neemt zelf contact op met de huisarts, bij slechts 26% heeft de huisarts de eerste stap gezet. Hier valt nog een wereld te winnen.

Het is voor de huisarts zelf ook goed om in contact te blijven met de patiënt. Hij blijft op die manier beter op de hoogte van de situatie van de patiënt en voorkomt dat de patiënt in een zwart gat valt als de behandeling in het ziekenhuis stopt. Daarnaast kan een huisarts er aan bijdragen dat de patiënt tijdig passende palliatieve zorg ontvangt, wat resulteert in o.a. een betere kwaliteit van leven en vaker sterven op de plek van voorkeur.

Dus, huisartsen, zoek contact met de palliatieve kankerpatiënt! Bespreek zijn of haar wensen en behoeften. Begeleid de patiënt en zijn naasten en draag zo bij aan de kwaliteit van leven en sterven van de patiënt.

• De cijfers die in deze blog genoemd worden, zijn afgeleid uit onze Doneer Je Ervaring-onderzoeken.
• Als je niet meer beter wordt, wat heb je dan nodig? - september 2018
• Je hebt kanker (gehad), hoe ervaar je de hulp van je huisarts en verpleegkundige? - juni 2019