Seksualiteit en intimiteit als je kanker hebt (gehad): maak het bespreekbaar!

Maart is de ‘Maand van de Leuke Seks’. Professionals op het gebied van seksuele gezondheid organiseren deze maand allerlei activiteiten door het hele land, gericht op de positieve kanten van seksualiteit. Als belangenbehartiger Kwaliteit van Leven vestig ik, Mirjam van Belzen, tijdens deze 'Maand van de Leuke Seks' graag de aandacht op kanker en seksualiteit.

Kanker en seksualiteit - twee onderwerpen die op het eerste gezicht niet veel met elkaar te maken lijken te hebben. Maar niets is minder waar. Kanker heeft enorme invloed op de beleving van seksualiteit en intimiteit. Hoe groot die impact is, verschilt per persoon. Geen verhaal is hetzelfde. Maar dat er voor veel patiënten en een eventuele partner het een en ander verandert, is een feit.

“Toen ik in het ziekenhuis de vraag stelde of seks tijdens chemotherapie mocht, kreeg ik als antwoord dat ik dat waarschijnlijk toch niet zou willen. Meer konden ze me eigenlijk niet vertellen…”

Onderzoek kanker en seksualiteit

Twee jaar geleden deed NFK onderzoek naar de gevolgen van kanker voor seksualiteit en intimiteit. Ruim 2600 patiënten en meer dan tweehonderd partners deelden hun ervaringen tijdens dit onderzoek. Van de ondervraagden gaf ruim twee derde aan dat de seksualiteit en intimiteit minder goed waren na de diagnose kanker. En bijna 60% liet weten niet tevreden te zijn met zijn of haar seksleven. Dat zijn schokkende cijfers! NFK wil daarom dat seksualiteit en intimiteit bespreekbaar worden gemaakt door de zorgverlener.

“Het onderwerp seksualiteit wordt nogal eens vergeten. De chirurg vertelt meestal alleen het technische verhaal, maar een operatie met zulke gevolgen is veel meer dan dat. Blijf er niet mee zitten. Vraag om informatie.”

Helaas is praten over seks of de geslachtsorganen vaak nog omgeven met taboes. Gêne speelt een grote rol en vragen lopen uiteen van fysieke tot psychologische zaken. Want hoe maak je makkelijk duidelijk aan je zorgverlener dat je last hebt van erectiestoornissen? Of dat je door hormoontherapie voortdurend een branderig gevoel hebt bij het vrijen, terwijl er op de bijsluiter alleen gerept wordt over ‘vaginale droogheid’? Ook het weer veilig in je eigen lichaam zitten tijdens of na kanker is een aspect wat bij heel veel (ex-)patiënten een enorme rol speelt.

Informatie verlenen over seksualiteit

Twee derde van de ondervraagden geeft aan dat de zorgverlener standaard informatie zou moeten geven over seksualiteit. Maar in de zorg wordt eventuele problematiek of de behoefte om erover te praten nog lang niet altijd opgemerkt. Het ontbreken van kennis en ook vaardigheden om dit onderwerp in de spreekkamer aan de orde te laten komen is een groot probleem.

NFK gaat komend jaar, in samenwerking met haar 19 lidorganisaties, hard aan de slag om te werken aan oplossingen waarmee seksualiteit in de spreekkamer bespreekbaar kan worden gemaakt. Hierbij is de kwaliteit van leven verbeteren voor patiënten en hun naasten ons belangrijkste uitgangspunt, en seksualiteit en intimiteit zijn hier een groot onderdeel van!