Meer dan over­le­ving of lan­ger leven: de impact van kanker­behandelingen op het dage­lijks leven

Tijdens het medische gesprek over kanker gaat het vaak over overleving, tumormarkers en behandelresultaten. Begrijpelijk, want kanker is ingrijpend en vraagt om zorgvuldige afwegingen. Ook voor zorgverleners. Maar voor mensen die kanker hebben (gehad) telt er méér dan alleen overleven. Wat betekent een behandeling voor hun dagelijks leven, hun werk, gezin, energie en toekomstplannen?

Uit onze Doneer Je Ervaring-peiling over kankerbehandelingen blijkt dat de impact van een kankerbehandeling op het dagelijks leven minstens zo belangrijk is voor patiënten als overleven. Voor hen draait het niet alleen om ‘hoe lang leef ik’, maar ook om ‘hoe leef ik dan?’

Wat patiënten belangrijk vinden

68% van de respondenten vindt het belangrijk om de mogelijke gevolgen van een behandeling op hun dagelijks leven mee te nemen in hun beslissing en de keuze over een behandeling. 62% van de respondenten wil een kankerbehandeling zelfs niet als ze daardoor nooit meer voor zichzelf kunnen zorgen. En 39% wil een kankerbehandeling niet als ze daardoor niet meer kunnen doen wat ze waardevol vinden. Ook lichamelijke en psychische klachten tijdens én jaren na een behandeling zijn een belangrijke overweging, voor de helft van de respondenten. Overleven is en blijft  belangrijk, maar duidelijk niet tegen elke prijs.

We moeten dus echt anders gaan kijken naar de waarde en meerwaarde van behandelingen. Waar nu overleving nog vaak de focus heeft, moet ruimte worden gemaakt voor wat patiënten belangrijk vinden.

Verder leven met of na kanker

In de peiling ‘Verder leven met of na kanker: hoe is dat voor jou?’  hebben we mensen met kanker gevraagd naar de invloed van kanker(behandelingen) op hun leven in de loop van de tijd.  85% van de mensen die langer dan tien jaar geleden de diagnose kanker kreeg, heeft nu nog last van een of meerdere lichamelijke en/of psychische klachten als gevolg van hun ziekte of behandeling. Denk aan vermoeidheid, verminderde lichamelijke conditie en neuropathie. Dat kan grote gevolgen hebben voor het dagelijks leven. Maar een derde krijgt professionele zorg of steun voor die gevolgen. 

Samen beslissen over wat er écht toe doet

Als we écht willen dat de zorg aansluit op wat mensen belangrijk vinden, dan moet de inhoud van het gesprek in de spreekkamer veranderen. Niet óf maar én: overleven én kwaliteit van leven moet worden besproken. Medische uitkomsten én persoonlijke doelen. Behandelopties én leefstijlkeuzes. 

Open vragen stellen en ruimte geven aan wat voor de patiënt telt, dat maakt het verschil. Het is aan ons – samen met zorgprofessionals en beleidsmakers– om ervoor te zorgen dat die gesprekken gevoerd worden. Altijd. En op tijd.